زها محمد حدید در بغداد به دنیا آمد. پدرش محمد حدید از بنیانگذاران حزب دمکراتیک ترقی‌خواه عراق و در سالهای ۱۹۵۸ تا ۱۹۶۰ وزیر دارایی عراق بود و مادرش وجیهه الصابونجی متعلق به خانواده‌ای متمول از شهر موصل بود
 
فهرست مطالب
    معرفی مرکز علمی فائنو
    موقعیت
    معمار مرکز علمی فائنو
    کانسپت
    فضاها
    سازه و مصالح
 
بخشی از مطلب
مرکز علمی فائنو که در ولفسبورگ، شهر کوچکی در مرکز آلمان، قرار دارد، توسط معمار معروف بریتانیایی-عراقی، زاها حدید، ساخته شده است. ولفسبورگ در دهه ۱۹۳۰ بنا شد تا کارگران کارخانه‌ای را که بعدها فولکس واگن نام گرفت، در خود جای دهد. موزه مرکز علمی فائنو، به طور خاص به جذب کودکان و جوانان به جهان فیزیک، زیست شناسی و شیمی تخصیص یافته است و بخشی از یک سری ساختمان‌های فرهنگی است که از دهه ۵۰ میلادی به بعد ساخته شدند تا بتوانند به واسطه ایجاد همکاری و همبستگی شهری، این  شهر صنعتی را از برزخی که در آن گرفتار شده بود نجات دهند.
روستای کوچک ۱۲۰ نفری فوق‌الذکر در نیم قرن گذشته، تلاش نموده است تا چیزی بیش از شهر شناخته شده به نام فولکس واگن باشد و توانسته است توریست‌های زیادی را به سوی جاذبه‌های سنتی خود نظیر پارت اتوستاد تم و موزه فولکس واگن جذب نماید. در این راستا، معماران زیادی نظیر آلوار آلتو، هانس شارون، پیتر شوگر و در حال حاضر نیز زاها حدید هنر معماری خود را در این شهر پیاده نموده‌اند.
هزینه پروژه مرکز علمی فائنو، معادل ۷۹ میلیون یورو بود. لذا برای تامین این هزینه، طرح مشارکت عمومی و خصوصی برگزار گردید که در آن شهر ولفسبورگ و برخی از شرکتهای بزرگ آن، نظیر فولکس واگن و تولید کننده مشهور میکروفنهای سن هایزر، مشارکت نمودند. هر ساله، مرکز علمی فائنو حدود ۱۸۰ هزار بازدید کننده را به سوی خود جذب می‌کند و با مساحتی بالغ بر ۱۲ هزار متر مربع بزرگترین مرکز علمی آلمان به حساب می‌آید..
این سازه دارای ۲۵۰ نمایشگاه تعاملی است که در آنها، بازدیدکنندگان می توانند، علاوه بر مشاهده بسیاری از چیزهای جالب و سرگرم کننده، آسیب‌های ناشی از  تصادف اتومبیل با بدن انسان  و یا نحوه تشکیل سونامی را در مخازن غول پیکر، از نزدیک مشاهده و درک نمایند. در یکی از این مراکز تعاملی که “Cone One” نام دارد، بازدیدکنندگان می‌توانند به مطالعه مسیری که در چشم برای دیدن یک تصویر طی می‌شود بپردازند و یا ببینید که جهان از طریق فیلترهای رنگی غول آسا چگونه مشاهده می‌شود. این سازه در سال ۲۰۰۴ میلادی، جایزه پریتزکر را به دست آورد و در واقع می‌توان آن را مخلوق عظیم معماری دانست که  بیشتر شهرت خود را مدیون طرح فوق‌العاده معمار سازنده‌اش است.
موقعیت:
مرکز علمی فائنو، در قلب شهر و در منطقه‌ای بین بخش‌ها و دفاتر تجاری واقع گردیده است. ساختمان‌های این مرکز از اطراف قطارهای پرسرعت عبور نموده و به ساحل کانال میتتلند می‌رسند. از این قسمت مشاهده مجموعه اتوستاد و دودکش سر به فلک کشیده کارخانه تاریخی فولکس واگن امکان پذیر است و تلفیق ناهمگن سنت و مدرنیته را در قالب دنیای ماشینی امروزی را به شکل بی‌نظیری به تصویر می‌کشد.
کانسپت:
اگر از دور به ساختمان مرکز علمی فائنو بنگریم، به عنوان رابطی بین دو منطقه شهری به نظر می‌آید که رابطه مستقیمی را با شهر و حرکت در گذرگاهها برقرار می‌سازد. به جای میادین ساختگی، مسیرهای متعددی برای حرکت عابرین پیاده و وسایل نقلیه در نظر گرفته شده است که به داخل ساختمان‌ها وارد می‌شوند و مسیرهای به هم پیوستهای را شکل می‌دهد. مرکز علمی فائنو، سازهای حجیم و سنگین با لبه‌های تیز و سطح افقی قوی و برجسته‌ای است که همانند قایقی از جنس فولاد و شیشه بر فراز زمین، شناور شده باشد. خطوط زاویه ای پیچ و تا خورده و مواج آن نیز سبب میشوند که دیوار، سقف و طبقات با هم ترکیب شده  و گسترش یابند، که باعث القای حس دگرگونی مداوم می‌گردد.
ساختمان مرکز علمی فائنو ، به لحظ حجمی از دو عنصر معماری تشکیل شده است، یک پیکر وسیع منتج شده از تراز افقی که در ۸ متری زمین معلق مانده و تکیه گاه‌های آن که شامل ۱۰ مخروط بتنی هستند که نه تنها وزن سازه را تحمل می‌کنند، بلکه در عین حال، به سوی بالا و به سمت سقف سازه ادامه دارند. این سازه، پویایی محیط اطراف خود را در شکل بسط یافتهای به تصویر می‌کشد که گویی از زمین جدا شده و دیوارهای آن، این توهم را ایجاد می‌کنند که گویی ساختمان در حال حرکت است.
زمین واقع شده در زیر این حجم غولآسا، به عنوان چشم اندازی از تپه ها و دره های شیب‌دار مصنوعی به نظر میآید که در اطراف میدان بسط یافته و گسترده شده است. طرح کلی مرکز علمی فائنو به مردم اجازه میدهد تا در پیاده روی پایین آن حرکت کرده و وارد ساختمان شوند. در بخش دیگری، طبقه پایین قرار گرفته که بازدید کنندگان را به یک میدان عمومی می‌رساند. طبقه همکف، چشم اندازهای وسیع را ایجاد می‌کند و مفهومی از شهر را بین مخروط‌های بتنی ایجاد می‌نماید.
بسیاری از ساختمان‌های این سازه در اطراف میدان قرار دارند و یک سری سازههای مخروطی شکل معکوس بزرگ نیز با گوشه‌های گرد به چشم می‌خورند که به عنوان پایه‌های سازه عمل می‌نمایند و توهم بی‌وزنی را در چشم‌انداز سازه به وجود می‌آورند. در میان این اشکال، فضاهای مختلفی نظیر کتابخانه، سالن کنفرانس و تالار سخنرانی با ظرفیت ۲۵۰ نفر قرار گرفته‌اند. بزرگترین مخروط از طریق راه پله‌ای به طبقه نمایشگاه اصلی دسترسی پیدا می‌کند  که در این بخش، سقف‌ها ناموزون بوده و دیوارها با الهام از شکل ظاهری فضاپیماها باهم تلفیق شده‌اند و این توهم، آشکارا در درون و بیرون سازه درک می‌شود.
ورودی مرکزی در قسمت پایه ساختمان، چشم‌انداز اریب مانند و واضحی را به سوی طبقات مختلف سازه فراهم می‌کند. این فضای خالی برای برگزاری نمایشگاه‌هایی در فضای باز قسمت اصلی ایجاد شده است. دیگر حجم‌ها به‌سان پیش آمدگی‌هایی هستند که در درون آن قرار گرفتهاند و برای کارهای دیگر به خدمت گرفته میشوند. سازه تونل مانند صیقلی و شفافی، به عنوان بخش تعمیم یافته پل فعلی، از میان ساختمان عبور می‌کند که به راحتی می‌توان فضای نمایشگاه‌ها را از آن تماشا نمود.
بخش داخلی مرکز علمی فائنو با مفصل بندی‌ها و فضاهای بی‌قاعده مشخص می‌شود  که در آن، سطوح و فضاها کاملا تقسیم بندی شده‌اند، اما وجود حفره‌های اتفاقی بین دیوارها و دیگر فضاهای خالی، چشمانداز غیر منتظره‌ای را ایجاد می‌کند. سطوح بزرگ شیشه‌ای نیز نمای پانورامایی را از منظره اطراف ارائه می‌دهند. ساختمان مرکز علمی فائنو دارای مساحتی بالغ بر ۱۲۰۰۰ متر مربع است و پارکینگ زیرزمینی که در قسمت پایین این مرکز واقع شده است، دارای مساحتی بیش از ۱۵۰۰۰ مترمربع می‌باشد.
سازه و مصالح:
این سازه حجیم از بتن مسلح ساخته شده است. از سمت جلو تنها می‌توان توده عظیمی را مشاهده کرد که از این مواد ساخته شده است. در برخی مناطق دیگر نیز از پرده‌های شیشه‌ای بزرگ براق و صیقلی استفاده شده است. علاوه براین، شما می توانید پنجره‌های سقفی را  با توجه به  طرح متواضی الاضلاح این مرکز علمی مشاهده نمایید. یک عرشه فولادی نیز در این سازه به چشم می‌خورد. گفته شده است که در ساخت مرکز علمی فائنو از ۲۷ هزار متر مکعب سیمان و ۳۵۰۰ میله فولادی استفاده شده است.