دانلود,بررسی پاورپوینت کارکردها، گونه‌های سازه و الگوهای شکلی ورزشگاه,pptx
 
بخشی از مطلب  
 
راهبردها و راهکارهای کلی طراحی سازه و الگوی شکلی
در آغاز طراحی باید قوانین و مقررات لازمه‌ی طرح و استاندارهای کارکردی گریزناپذیر بنا را در نظر گرفت و لوازم و پایه‌های کارامدی و سلامت کالبدی را در ضمن طرح مایه‌ی معماری اصلی که در مقیاس کلان عوامل مؤثر و شاکله‌های بسیاری دارد گنجاند. مواد و مصالح و ساخت هر جزء و هر کدام از عناصر و بخش‌های ساختمان و فن و شیوه‌ی پیاده سازی و اجرای چنین ساختمانی بسیار مهم است و مسایل زیباشناسی و حتی فضاسازی معماری را تحت الشعاع قرار می‌دهد. به دلیل جدیت و حساسیت بالای چنین موضوعی بسیاری از طرح‌ها و تجربیات و الگوهای پیشین کمک می‌گیرند و با تصحیح و تطبیق و تکمیل آن، همان طرح مایه‌ی آشنا و استاندارد را با کمی تغییرات می‌سازند. راهبردها و راهکارهایی هستند که بسته به شرایط خاص و صورت مسأله‌ی ویژه‌ی همان طرح خاص برای طراحی کارگشاست. از این جمله، اینکه خوب است تا حد امکان از بلندای ورزشگاه در کنار بناهای دیگر شهری و در مقایسه با آن‌ها کاست. برای این منظور حداقل می‌توان زمین بازی اصلی را که جایگاه تماشاگران دورتادور آن حلقه می‌زند تا حد ممکن پایین‌تر از تراز زمین (در مقایسه با زمین اطراف ساختگاه به عنوان مبدأ) آورد تا دیگر بخش‌های ورزشگاه نیز در کنار آن پایین بیایند و از ارتفاع مجموع کاسته شود. این کار را با ایجاد تپه‌های سبز و بالا آوردن محوطه‌سازی و فضای سبز پیرامونی ورزشگاه نیز می‌توان انجام داد. در استادیوم‌ها معمولاً روی یکی از موارد دیوار و بام تأکید می‌شود و دیگری تحت الشعاع قرار گرفته، یا حذف می‌شود. یک نمونه‌ی موفق طراحی با بام غالب مجموعه‌ی ساختمان‌های ورزشی پارک مونیخ است که در آن دیوار کم و بیش حذف شده و مجموعه‌ی استادیوم‌ها به لحاظ دیداری به گردایه‌ای از بام‌های معلق که بر روی محوطه‌سازی سبز زیرین خود شناور و آویزانند تبدیل شده است. هنگامی که همه‌ی دیوارها نمی‌توانند با هم حذف شوند می‎توان آن‌ها را به عناصر افقی محوطه سازی مصنوع فرو کاست که بامی بر روی آن‌ها شناور است یک نمونه‌ی موفق از رویکرد نمای غالب استادیوم Mound stand در " "lord's cricket groung" کار Michael hopkin در لندن است. این استادیوم مقیاس شهری را حفظ کرده، از آرایش بدنه‌ی خیابان پیروی کرده، از زیبایی و تنوع برخوردار است و دارای یک پیشرفت خشنود کننده از یک پایه‌ی سنگین و ابسته‌ی زمین به سمت یک بام سبک چادری کوشک مانند در بالاست. در استادیوم‌های بزرگ‌تر رویکرد سومی وجود دارد که سازه را پررنگ کرده و روی آن تأکید می‌کند. نمونه‌ی این طراحی استادیوم اصلی "chamsilOlympia main stadium" در سئوال و "parc des prince" در پاریس است. این رویکرد در بهترین حالت در ساختگاه‌های باز و بزرگ است که در آن بنا می‌تواند از فواصل دور دیده شود. خوب است استادیوم در زمین باز ساخته شود تا روی محیط تأثیر مثبت داشته از جانب محیط تقویت شود. در غیر این صورت خوب است آن را در محوطه‌سازی پیرامونی آن پنهان کرد. شکل بنا مانند هر بنای دیگری باید در مقایسه و برهمکنش محیط طبیعی و مصنوع پیرامون آن طراحی شود که حد بیشینه‌ی جلوه و تأثیر را داشته باشد. ترکیب استادیوم‌های سرپوشیده با محیط یپرامون دشوارتر از استادیوم‌های روباز است. غرق کردن زمین بازی در زیر تراز صفر زمین در میان محوطه سازی پیرامونی راه حل خوبی برای ترکیب با محیط است. بدین ترتیب هزینه‌ها پایین می‌آیند و مقیاس استادیوم خودمانی‌تر و دوستانه‌تر می‌شود. در زمان قرار گرفتن استادیوم در زمینه‌ی شهری نما غالب شده اهمیت می‌یابد و مقیاسها متناسب با دید نزدیک است. در چنین موقعیتی خوب است شیب راه‌ها و پلکان بزرگ ورزشگاه و همچنین جایگاه نشیمن تماشاگران از دید پنهان شوند تا نما به خوبی با خطوط مستقیم و عمودی شهری درآمیزد. به عنوان نمونه در استادیوم Mound stand در "lord's cricket ground" الگویی برای سازه برگرفته شده که ضرباهنگ، مقیاس، مواد و مصالح و جزییات اجرایی را با محیط هماهنگ و یکپارچه می‌سازد و به خوبی نیز از خطوط خیابان و محیط پیرامون تبعیت می‌کند. نمونه دیگر استادیوم louis4 در "montecarlo" است که ردیفی از فروشگاه‌ها، رستوران‌ها، هتل و چند گونه بنای راستگوشه‌ی متعارف دیگر میان استادیوم و محیط مصنوع و سایر بناهای خیابان به عنوان یک مجموعه‌ی ساخته‌ شده‌ی چند منظوره است. افزون بر ارزش‌های معماری این راهکار، این طرح حیات و سرزندگی را به خیابان می‌آورد و آن را در تمامی زمان‌ها زنده و در کار نگاه می‌دارد، ضمن آن که پایه‌ها و توجیهات اقتصادی آن را بنیان می‌گذارد.
یکی از مشکلاتی که همه‌ی طراحان استادیوم به گونه‌ای با آن روبرو می‌شوند مساله‌ی گوشه‌هاست. هنگامی که ردیف‌های نشیمن در سه بر یا چهار بر یک زمین ورزشی قرار می‌گیرند محل اتصال آن‌ها روی پیچ، به ویژه در استادیوم‌های سرپوشیده یکی از مسایل مهمی است که راهکارها و راهبردهای الگوی زیادی را موجب شده است. هر کدام از ردیف‌های نشیمن می‌تواند به تنهایی بسیار خوب طراحی شده و در کل طرح مایه جا افتاده باشد، اما در پایان چگونه باید این ردیف‌ها را با هم ترکیب کرد. بعضی‌ها همچون استادیوم Dortmund در آلمان یا ibrox park در انگلیس به راحتی از حل مساله طفره رفته‌اند: چهار ردیف صاف و مستقیم در چهار سوی زمین گذاشته شده، گوشه‌ها به عنوان فاصله خالی گذاشته شده‌اند. این راه ارزان است و مشکلات عمده‌ی سازه و پلان را در پی ندارد. اما نتیجه‌ی پایانی به لحاظ دیداری زیبا و کارآمد نیست و این محدوده‌های عطف بحرانی و پر قابلیت از بین می‌روند. یک راه حل پر کردن گوشه‌ها با برج‌های عملکردی است همانند استادیوم genoa کار معمار gregottiکه در بستر شهری متراکم و تنگی قرار گرفته و چهار آلونک معکبی شکل در چهار سوی زمین افراشته شده، چهار برج (محل کارکردهای خدماتی، اداری، ارتباطی، مراقبتی و غیره) در کنج‌ها ترتیب داده شده‌اند. در مواردی برای حل مسأله جایگاه‌های نشیمن و بام دور تا دور زمین روی منحنی بسته‌ای (بیضی یا شکل دیگر) چرخیده‌اند و تمامی جایگاه‌ها بدین ترتیب دارای قوس هستند و فاصله‌ی جایگاه‌ها با زمین و نیز زاویه‌ی دیدشان پیوسته دگرگون می‌شود. این قوس می‌تواند روی بخشی از اضلاع صاف شود. این رویکرد در بسترهای شهری فشرده به دلیل صاف بودن خط خیابان و بدنه‌های مجاور و کمبود جا، قابل اعمال نیست. استادیوم فوتبال سیدنی کار Philip cox با وجود قرار گرفتن در بستر شهری فشرده یکی از کامیاب‌ترین نمونه‌ها در برخورد با چنین مسأله‌ای است: جایگاه تماشاگران خط مستقیمی است که روی گوشه‌ها به ملایمت چرخیده، در نواحی‌ای که بیشترین و بهترین دید و موقعیت را دارد دارای پهنا، عمق و ارتفاع بیشتری شده، چندین طبقه می‌شود و در نواحی با علاقه مندان کمتر از ابعاد و طبقات آن کاسته می‌شود و یک بام معلق و بدون تکیه گاه به نرمی دور تا دور ورزشگاه جریان پیدا می‌کند.
در استادیوم‌ها باید تا حد ممکن از به وجود آمدن عناصر ساختمانی غول‌آسا که همگن‌سازی آن‌ها در طرح مشکل است، به ویژه در بخش‌های ارتباطی همانند پلکان و شیبراهه‌ها، دوری کرد. یکپارچه‌سازی خرپاها، تیرها، ستون‌ها، دکل‌ها و دیوارهای سازه‌ای غول‌آسا در دل طرح کار بسیار مشکلی است و این عناصر سازه‌ای گریزناپذیر معمولاً طرح را به هم می‌ریزند. راه حل آن در بسیاری از نمونه‌های جدید برگزیدن سقف‌های بسیار سبک چادری و بادی، پوسته‌ها و صفحات سبک، کابل‌های کششی و سازه‌های مشبک برای برآمدن از پس اجزاء بزرگ و سنگین چنین بنای غول‌آسایی است. مسلماً این راهکارها نیز، مانند همه‌ی راهکارهای پیشنهاد شده به طور خودکار و حلال تمامی مشکلات نیستند و باید همگی استادانه در شکل و شیوه و جایگاه صحیح خود به کار گرفته شده، طراحی شوند تا طرح به مقیاس انسانی درآید. کار stadium for the nineties از lobb partnership نمونه‌ی موفقی از این گفته است.
بتن نمایان مزایای کارکردی بسیاری دارد و به گونه‌ی گسترده‌ای در طراحی استادیوم مورد استفاده دارد. این ماده بدون روکش و به عنوان لایه‌ی رویه و نهایی و یا نازک‌کاری سطوح نمایان استادیوم را تشکیل می‌دهد و در مواردی جای مبلمان را هم می‌گیرد. اما عموم مردم به خاطر ظاهر صنعتی و جنس سفت و سخت و ناملایمش آن را نمی‌پسندند، بر اثر هوازدگی چهره‌ی نامطلوبی به خود می‌گیرد و باید با احتیاط زیادی به کار رود. بهتر است از بتن نمایان در آب و هوای بارانی، مناطق شهری آلوده و یا صنعتی که بتن لک می‌شود پرهیز شود. در صورت لزوم تمامی توصیه‌های فنی در طرح و اجرا باید رعایت شود تا بتن لک نیفتد. استفاده از بتن پیش تنیده در این مورد سفارش می‌شود. رنگ زدن بتن نیز راه حل خوبی است، ولی نیاز به مراقبت بسیاری دارد. استادیوم bari کار رنزوپیانو در ایتالیا نمونه‌ی موفقی از این کار است. خوب است در جایی که سطوح بتنی نزدیک به تماشاگران است و یا در تماس با آن‌هاست، با آجر کاری سفالی، الوار چوبی و یا مصالح صمیمی‌تر و همسازتر با استفاده کننده روکش شود. روکش‌های مصنوعی مخصوص نیز وجود دارد که ارزان‌تر و بی‌زحمت‌ترند. برای رنگ زدن نیز رنگ‌های مخصوصی است که در برابر تغییرات آب و هوایی مقاوم‌ترند، اما به دلیل سطوح بزرگ استادیوم باید با احتیاط از رنگ استفاده کرد. در هر حال مساله‌ی سازه و انتخاب نوع و طراحی صحیح آن و همچنین بام و گونه و جنس آن در استادیوم بسیار مهم است. همچنین دوام و استحکام کلیه‌ی مبلمان و مواد به کار رفته که در دسترس تماشاگر است. مسایل ایمنی جانی تماشاگران در مواقع آتش‌سوزی، شرایط تند آب و هوایی، زلزله و غیره بسیار مهم است و به ویژه مسیرها، پلکان، شیب‌راهه‌ها و خروجی‌های اضطراری و حرکت‌های داخلی باید متناسب با بزرگی مجموعه کاملاً روشن و روان و پیرو مقررات مربوطه باشند و طرح کلی ورزشگاه نیز به گونه‌ای باشد که تماشاگران را به راحتی به سوی مسیرها هدایت کند و افراد گم و گیج نشوند؛ خوب است مسیرها قطاع‌ها را در بخش‌بندی‌های 2500 تا 3000 نفری جدا کنند و برای هر بخش خدمات جداگانه در نظر گرفته شود، همچنین مسأله‌ی حرکت باد و جریان هوا بسیار مهم است و تونل‌های بادی ایجاد شده در زمین و جایگاه تماشاگران باید بررسی شوند. کم توجهی به این مسأله در برخی استادیوم‌ها هزاران میلیون دلار هزینه به بار آورده است. تابش آفتاب نیز می‌تواند مخل دید و آسایش باشد و باید نمودارهای آن دقیقا بررسی شود. سپس باید به مسایل همسازی با استفاده کننده و آسایش و راحتی او، ابعاد و مقیاس انسانی و زیبایی نهایی پرداخته شود، چرا که تماشاگران عام معمولاً همین مسایل را معیار و اولویت سنجش و گزینش قرار می‌دهند. ورزشگاههای palazzettodello sport در روم و grandstand stadium zarzuela در مادرید و نیز national olympic stadium در توکیو نمونه‌هایی از اجرای بتن درجا هستند که بسیار انعطاف‌پذیر و شکل‌پذیر است. این سازه‌ها به دلیل سنگینی و هزینه‌های بالای اجرایی و سایر مسایل دیگر کنار گذاشته شده‌اند و جای خود را به سازه‌های سبک‌تر داده‌اند. بتن پیش تنیده زمان ساخت را کاهش می‌دهد، کیفیت بالاتری در شرایط کنترل شده دارد، سبک‌تر است و باید به اتصالات آن در زمان اجرا، به ویژه در بام (آب‌بندی) دقت بسیار کرد. فولاد باریک‌تر، تواناتر، انعطاف‌پذیر تر و با قابلیت‌های بیشتری بوده در مجموع سازه‌های زیباتری می‌سازد،